، 1، در میزگرد پزشكی از گذشته تا آینده و چالش های پیش رو مطرح شد
درمان در ایران، ارزان ترین در منطقه، چگونه ۱۲۵ سال عمر كنیم؟
آروما: بی گمان یكی از مهم ترین داشته های بشر از دیرباز تا كنون مقوله ˮسلامتˮ بوده؛ هر چند خیلی اطلاعات دقیقی راجع به نگرش انسان های اولین در مورد سلامتی و بیماری ها در دست نیست، ولی بر مبنای همین اندك اطلاعات موجود در كتب تاریخی، بروز بیماری را به نیروهای ماورای طبیعی و خدایان نسبت می دادند و مبتلا شدن به بیماری و یا بهبودی فرد را به ترتیب نتیجه خشم یا بخشش خدایان می دانستند.بر اساس منابع موجود تاریخی، پیدایش مفهوم پزشكی به قبل از ابداع خط توسط سومری ها نسبت داده شده كه با گذشت زمان دستخوش تغییر و تحولات شده و به دوران یونان پیش از باستان می رسد.
به گزارش آروما به نقل از ایسنا، بقراط برای اولین بار با عنایت به علم شیمی آن زمان، طب را از حالت خرافاتی خارج و به صورت طب مزاجی و اخلاطی (اخلاط چهارگانه مبتنی بر عناصر اربعه شامل آب، آتش، هوا و خاك موجود در آن زمان) تدوین كرد. پس از وی، جالینوس یافته های قبلی طب را تكمیل تر و بعنوان طب یونانی معرفی نمود. درست زمانی كه امپراطور ایران باستان به یونان لشگر كشی می كند، یكی از فتوحات و غنیمت ها همین كتب موجود بود كه با كمك خردمندان و عالمان دربار هخامنشی آموزه های این طب وارد علم پزشكی وقت شده و با ظهور اسلام تمامی این گنجینه های به یادگار مانده توسط دانشمندانی همچون ابن سینا، زكریا رازی و سایرین، ترجمه شده و در جهت طبابت مورد استفاده قرار می گیرد.
البته این داشمندان برجسته خود تالیفات بی شماری داشته اند، كتاب جامع پزشكی (الحاوی) نوشته شده توسط رازی پزشك و شیمی دان بزرگ ایرانی بود كه در این كتاب رازی به ثبت بیماری ها و روش های درمانی به كار برده در مورد آن ها پرداخته است. همینطور ابن سینا فیلسوف و پزشك بزرگ، چهره دیگر اثرگذار پزشكی ایران است كه كتاب قانون در طب او را معروف ترین كتاب در تاریخ طب در نظر گرفته اند. این كتاب متن استاندارد تحصیل پزشكی در تمام اروپا تا عصر روشنگری بود.
در دوران رنسانس، اروپاییان تالیفات حوزه طب را كه به عربی نگارش شده بود، ترجمه كرده و خود هم دست به كار شده و مفاهیم و نظریه های جدیدی را تحت عنوان طب شیمیایی خلق و به متون قبلی اضافه كردند. نقطه عطف علم درست جایی است كه "ایزاك نیوتن" نظریه گرانش را ارائه و مكانیك حركتی خویش را نهادینه می كند. یافته های بی نظیر این دانشمند در ادامه نه تنها دنیای فیزیك و علوم پزشكی را بلكه مكاتب فلسفی، هنری و ادبی را هم مرهون تفكر نیوتونی می كند تا جایی كه لویی پاستور بر مبنای همین رهیافت برای اولین بار بیماری ها را به موجودات میكروارگانیسمی و به طور عمده میكروب ها نسبت می دهد. در همین دوران با پیشرفت روز افزون نظریه های علمی و تبدیل شدن آن به تكنولوژی های شگفت انگیز، علوم پزشكی روز به روز تكمیل تر شده و پزشكان به ابزارهای تشخیصی و روش های درمانی منحصر بفردی مجهزتر می شدند.
به گزارش آروما به نقل از ایسنا، باآنكه پیشرفت های تحسین برانگیزی در حوزه علوم پزشكی صورت گرفته و خدمات بی شائبه ای در جهت تشخیص و درمان بیماری ها ارائه شده كه در نوع خود یك انقلاب علمی به شمار می رود؛ با این وجود هنوز شاهد برخی نارسایی ها و محدودیت های قابل توجه در پزشكی رایج نه تنها در حوزه تشخیص برخی بیماری ها بلكه در بخش درمان بیماری هایی مانند ایدز و غیره هستیم.
در همین راستا، برای اولین بار ایده علوم نانو توسط ریچارد فاینمن، برنده جایزه نوبل در حوزه فیزیك كوانتوم مطرح شده و تا به امروز دستاوردهای درخشانی در حیطه های مختلف پزشكی به دنبال داشته است.
در همین راستا، ایسنای واحد دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی به بهانه روز پزشك و با هدف مروری بر تاریخچه پزشكی در سه حیطه سنتی، رایج و نوین، میزگردی تحت عنوان"پزشكی از گذشته تا آینده و چالش های پیش رو" با حضور سه تن از اساتید طب سنتی، پزشكی رایج و پزشكی نوین و جمعی از دانشجویان رشته های مختلف علوم پزشكی برگزار كرد كه یكی از مهم ترین مباحث آن تاكید بر لزوم برقراری تعامل و ارتباط ساختارمند بین این سه حیطه پزشكی با هدف افزایش كارایی و ارائه ایده های ناب پزشكی و درمانی بود.
به گزارش آروما به نقل از ایسنا، دكتر ایرج خسرونیا - رییس جامعه پزشكان متخصص داخلی در ابتدای این میزگرد، طب رایج را مجموعه ای از طب سنتی و پزشكی نوین دانست و اظهار داشت: باآنكه بین نظریات طب سنتی و پزشكی رایج و آینده اختلافاتی وجود دارد، با این وجود هر سه گروه معتقدند كه باید به بیمار بعنوان یك انسان نگاه شود نه یك منبع درآمد. شاید بیماری كه به ما رجوع می كند قادر به تامین مخارج درمان خود نباشد، ولی پزشك چه در طب قدیم، چه پزشكی نوین و چه در طب فعلی باید به آن شخص بعنوان یك انسان نگاه كرده و تمام توان خویش را برای كمك به بیمار صرف كند. اگر این كار را كردیم آن طب قابل قبول است؛ چه طرز تفكر ۲۰ سال پیش را داشته باشیم و چه ۵۰ سال آینده را در نظر بگیریم.
سه چهارم بودجه وزارت بهداشت باید صرف پیشگیری شود
وی با اشاره به مبحث پیشگیری از بیماری ها در پزشكی رایج، عنوان كرد: اگر پیشگیری نباشد بحث بهداشت و درمان زیرسوال می رود؛ پیشگیری است كه به پیشرفت سایر علوم در حوزه پزشكی كمك می نماید. البته در علوم جدید بیشترین تمركز بر روی بحث پیشگیری است نه درمان و من بعنوان پزشك معتقدم كه سه چهارم بودجه وزارت بهداشت باید صرف پیشگیری شود؛ چراكه با پیشگیری می توان از بروز خیلی از بیماری های غیرواگیر و هزینه بر جلوگیری كرد.
وی افزود: در شرایط فعلی كشورهایی برنده هستند كه سطح پیشگیری بالایی داشته و وسایل ارتباط جمعی آنها همچون رسانه ها و خبرگزاری ها به پیشرفت علم و دانش و آگاه سازی های عمومی در جامعه كمك كرده و به موقع هشدارهای لازم را به مردم می دهند.
بروز بیماری ها در سنین پایین و مرگ های زودرس در كشور
وی با ابراز تاسف نسبت به بروز بیماری ها در سنین پایین و مرگ های زودرس در كشور، اظهار نمود: امروزه سن خیلی از افراد بستری در بیمارستان ها زیر ۴۰ یا ۵۰ سال است، در صورتی كه ما در قدیم چنین چیزی نداشتیم. بروز سكته قلبی در دهه سوم زندگی به ندرت اتفاق می افتاد درحالیكه امروز خیلی از جوانان سكته كرده و از بین می روند؛ چراكه شیوه و سبك زندگی تغییر كرده و پیشگیری در زمان مناسب صورت نمی گیرد.
ضرورت تولید ساختاری نظام مند برای اصلاح رژیم غذایی ایرانیان
خسرونیا با اشاره به اینكه با وجود هشدارهای پزشكان و وزارت بهداشت هنوز خیلی از اصول پیشگیری در كشور رعایت نمی گردد، اظهار داشت: باید با تولید یك ساختار درست و نظام مند نسبت به اصلاح رژیم غذایی افراد جامعه اقدام گردد. هم اكنون نه رژیم غذایی كم حجم غربی و نه غذاهای سالم سنتی جایی در سفره غذایی ایرانی ها ندارند، این درحالیست كه در گذشته رژیم غذایی مردم سالم تر، غنی تر و مناسب تر بود.
تبلیغات ناسالم غذایی در صدا و سیما!
وی با انتقاد نسبت به تبلیغ تغذیه و محصولات ناسالم در رادیو و تلویزیون، اظهار نمود: باید نظارت كافی و مناسبی بروی تبلیغات و فضاهای مجازی اعمال شود تا بتوان از ترویج تغذیه ناسالم در جامعه جلوگیری كرد.
خسرونیا با اشاره به پیشرفت هر روزه علم پزشكی و لزوم به روز بودن پزشكان جامعه، خاطرنشان كرد: در گذشته استرس، عصبانیت و به دنبال آن بالا رفتن اسید معده را عامل بروز زخم معده و اثنی عشر می دانستند؛ در صورتی كه امروزه ثابت شده كه عامل بروز زخم معده و اثنی عشر در بیش از سه چهارم بیماران، میكروب است. "هلیكوباكتری" عامل این بیماری است كه اغلب در میان افرادی شایع بوده كه به صورت جمعی زندگی كرده و بهداشت عمومی را رعایت نمی كنند؛ بعنوان نمونه خانه های سالمندان و سربازخانه ها مكان های مناسبی برای رشد این میكروب هستند؛ در صورتی كه اگر دستورات و سفارش های بهداشتی رعایت شده و رسانه ها هم به رسالت خود یعنی آگاه سازی عموم جامعه اقدام نمایند، آمار شیوع این بیماری كاسته می شود.
بودجه بهداشت و درمان كشور متناسب با نیازهای جامعه نیست
رییس جامعه پزشكان متخصص داخلی، اقدامات بهداشتی و پیشگیرانه وزارت بهداشت را متناسب با بودجه آن عنوان نمود و اظهار داشت: بودجه بهداشت و درمان كشور متناسب با نیازهای جامعه نیست، با این وجود وزارت بهداشت با همین بودجه محدود، اقدامات خوبی انجام داده است. متاسفانه درصد زیادی از بودجه وزارت بهداشت صرف محصولات غیرضروری شده و بودجه لازم برای پیشگیری و آموزش عمومی صرف نمی گردد.
وی اجرای طرح پیشگیری در سطح مطلوب و همانند كشورهای جهان اول را نیازمند تخصیص بودجه ای بالا عنوان نمود و اظهار داشت: مجلس، دولت و وزارت بهداشت باید با همكاری و تعامل مثبت، سیستم پاسخگو و مناسبی برای امر پیشگیری در جامعه طراحی و اجرا كنند.
این پزشك متخصص داخلی با اشاره به اقدامات مثبت پیشگیرانه وزارت بهداشت در گذشته، به طرح سراسری واكسیناسیون، فلج اطفال و غیره اشاره نمود و اظهار داشت: با اجرای این طرح های سراسری امروزه حدودا فلج اطفال در كشور ریشه كن شده و واكسیناسیون مرتب نوزادان و كودكان در مراكز درمانی كشور اجرا می گردد.
سودجویی از طب سنتی
این عضو سازمان نظام پزشكی در ادامه میزگرد، با بررسی راهكارهایی برای تولید تعامل مثبت بین طب سنتی و رایج كشور، خاطرنشان كرد: طب سنتی علمی و آكادمیك، طبی قابل قبول و مورد تایید وزارت بهداشت است. ولی متاسفانه برخی افراد سودجو با باز كردن دكان در شهرها و روستاها، از نام طب سنتی سوء بهره برده و بدون مجوز برخی درمان ها و داروهای غیرقانونی و خطرناك را برای بیماران تجویز می كنند كه این مساله نظارت و كنترل جدی متولیان امر سلامت كشور را می طلبد.
ادعاهای طب سنتی اول اثبات و سپس در طب رایج استفاده شود
وی با اشاره به اینكه پزشكی هم مانند هر حوزه دیگری از گذشته تا آینده سیر تكاملی خویش را طی می كند، خاطرنشان كرد: طب سنتی و بزرگان و گذشتگان این حوزه همچون بوعلی سینا، حذف شدنی نیستند؛ چراكه پایه علمی و پزشكی ایران در ابتدا توسط آنها بنیان نهاده شده، با این وجود امكان تعامل و همكاری طب سنتی با پزشكی رایج و یا استفاده از نظریات طب سنتی در درمان های رایج كشور نیازمند بررسی بیشتر و تدوین پروپوزال و پژوهش های مربوطه است تا بتوان در ابتدا نظریه ها و ادعاهای مطرح شده در طب سنتی را به صورت علمی ثابت كرده و سپس در طب رایج مورد استفاده قرار داد.
طب سنتی، رایج و پزشكی نوین؛ لازم و ملزوم یكدیگرند
خسرونیا با اشاره به اینكه طب سنتی و رایج و حتی پزشكی نوین لازم و ملزوم همدیگر هستند، اضافه كرد: نمی توان بدون دلیل و تحقیق، فواید مثبت طب سنتی را رد كرد. با این وجود كلیه ادعاها و نظریه های پزشكی چه در طب سنتی و چه طب رایج باید ابتدا به صورت علمی ثابت و سپس مورد استفاده قرار گیرد.
این عضو هیات علمی دانشگاه در بخش دیگری از این میزگرد با اشاره به مباحث تشخیصی در پزشكی رایج، عنوان كرد: معاینات بالینی یكی از مهم ترین شاخص ها برای تشخیص صحیح بیماری است. در گذشته درسی داشتیم تحت عنوان "علامت شناسی" كه طی آن تشخیص صحیح بیماری با گرفتن نبض، لمس كردن و گوش دادن به اظهارات بیمار آموزش داده می شد. متاسفانه این درس از سال ۵۸ كمرنگ شده و توجهی به آن نمی گردد. در صورتی كه اگر پزشك به گونه ای تربیت شود كه با گوش دادن دقیق به اظهارات بیمار و در اصل گذاشتن زمان مناسب برای معاینه، نسبت به تشخیص صحیح بیماری اقدام نماید، خیلی از مشكلات و خطاهای تشخیصی برطرف می گردد.
اتحاد علوم رایج و سنتی به حل خیلی از مشكلات حوزه سلامت كمك می كند
وی با اشاره به مبحث پزشكی نوین و تجهیزات دقیق این حوزه برای تشخیص، عنوان كرد: در كنار هم قرار دادن علوم نوین و رایج با طب سنتی به حل خیلی از مشكلات حوزه سلامت در بخش پیشگیری و حتی درمان كمك می نماید. بعنوان نمونه بكارگیری تجهیزات و دستگاه های دقیق پزشكی نوین به تشخیص صد درصد بیماری ها كمك زیادی می كند، درحالیكه در پزشكی رایج با تمامی پیشرفت ها گاها در تشخیص دقیق بیماری با مشكلاتی روبرو می شویم.
ضرورت و اهمیت صرف زمان مناسب برای معاینه بیمار
این عضو سازمان نظام پزشكی با تاكید بر لزوم و اهمیت صرف زمان مناسب برای معاینه بیمار، خاطرنشان كرد: برای معاینه بیمار باید حداقل ۱۵ دقیقه زمان صرف شود. این درحالیست كه به علت پایین بودن تعرفه های پزشكی در داخل كشور خیلی از پزشكان زمان كافی را برای معاینه و تشخیص صرف نمی كنند. بعنوان نمونه در لندن هر پزشك روزانه تنها سه بیمار ویزیت كرده و حداقل یك ساعت برای معاینه هر فرد صرف می كند، البته این را هم باید اضافه نماییم كه ویزیت پزشك متخصص در انگلستان حدود ۶۰۰پوند و در ایران تنها ۴ دلار است.
تعرفه های پزشكی ایران واقعی نیست
این پزشك متخصص در پاسخ به این سوالی درباره چرایی عدم رعایت تعرفه ها توسط برخی ها، اظهار داشت: البته بنده معتقدم كه پزشك در هر شرایطی باید زمان مناسب و كافی را برای معاینه بیمار و تشخیص بیماری صرف كند. با این وجود تعرفه ها واقعی نیستند، چراكه باید رقمی تعیین شود كه بیمار هم قادر به پرداخت آن باشد.
تشخیص بیش از ۵۰ درصد بیماری ها با معاینات صحیح
وی با اشاره به اینكه امروزه آمار معاینات و تشخیص های پاراكلینیكی به علت صرف زمان ناكافی برای معاینه و تشخیص بیماری افزایش یافته است، خاطرنشان كرد: برخی پزشكان به علت صرف زمان ناكافی برای معاینه، تشخیص صحیح را به معاینات پاراكلینیك مانند سی تی اسكن، ام آر آی و آزمایش های مختلف موكول می كنند كه هزینه بالایی به بیمار تحمیل می كند. این در حالیست كه اگر زمان و دقت مناسب صرف معاینه شود بیش از ۵۰ درصد بیماری ها در مطب قابل تشخیص می باشد.
فرسودگی ابزار و تجهیزات پزشكی از مشكلات حیطه تشخیص
خسرونیا با اشاره به سایر مسایل در رابطه با تشخیص در سیستم سلامت كشور، خاطرنشان كرد: فرسودگی و عدم توجه به سلامت و دقت بعضی از تجهیزات، ابزار و دستگاه های پزشكی مشكل بعدی است كه باید مورد توجه مسئولان و متولیان حوزه سلامت قرار گیرد. بعنوان نمونه وسایل آزمایشگاهی، دستگاه های سی تی اسكن، ام آر آی و سایر دستگاه های تشخیصی باید هر دو یا سه ماه یك بار چك و كاریبله شده تا اشتباهی در تشخیص های پزشكی رخ ندهد، ولی متاسفانه این مسایل آنگونه كه باید در مراكز درمانی و بهداشتی كشور مورد توجه قرار نمی گیرد.
شرایط طوری شود كه عضو هیات علمی نیازمند شغل دوم نباشد
این عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به اینكه اساتید و پزشكان هم باید اطلاعات و دانش خویش را به روز كنند، اضافه كرد: البته زمان حضور اعضای هیات علمی در دانشگاه ها هم باید به گونه ای تنظیم شود كه پزشكان در كنار طبابت، فرصت كافی برای آموزش و پژوهش داشته باشند. همینطور شرایط جامعه به گونه ای باشد كه یك عضو هیات علمی برای تامین درآمد، نیازی به كار دوم نداشته باشد.
ایران دارای ارزان ترین درمان در منطقه
خسرونیا در بخش دیگری از این میزگرد با اشاره به وضعیت درمان در پزشكی رایج، با اشاره به اینكه درمان در ایران نسبت به تمامی كشورهای منطقه ارزان ترین درمان است، اظهار داشت: هم اكنون متاسفانه وزارت بهداشت با معضل قاچاق كالا و دارو روبروست؛ به این معنا كه دارو وارد كشور می شود، ولی متاسفانه بدون مصرف داخلی به كشورهای پاكستان، افغانستان و سایر كشورهای اطراف قاچاق می گردد.
معضل واردات كنترل نشده داروهای مشابه
وی بحث واردات دارو را یكی از اشكالات جدی سیستم سلامت كشور بیان كرد و در این رابطه اظهار داشت: درمان كشور چه از نظر پزشك و چه بستری در بیمارستان ارزان است، ولی مساله جدی واردات كنترل نشده كالا و داروهای پزشكی مشابه داخل كشور است كه واقعا نیازی به وارد كردن آنها نیست، درحالیكه در همین شرایط خیلی از داروهای خاص و مورد نیاز به علت برخی مشكلات بودجه ای وارد كشور نمی گردد.
تحریم نانوشته و خودسانسوری در دارو
وی در این رابطه نظارت جدی تر وزارت بهداشت بر مساله واردات دارو و كالاهای پزشكی را یك لزوم عنوان نمود و اظهار داشت: كشور ما متاسفانه با كمبود دارو روبروست، البته كمبود دارو در تمام دنیا وجود دارد، ولی در ایران به علت تحریم نانوشته با مشكلاتی جدی روبرو می باشیم، حتی خود آمریكا هم ما را تحریم دارویی نكرده بلكه خودمان در حال سانسور خودمان هستیم. متاسفانه یك سری شركت های دارویی، داروها را انبار كرده و به بازار عرضه نمی كنند كه حل این مشكل نیازمند كنترل و برخورد جدی تر متولیان است.
این پزشك متخصص با اشاره به سایر چالش های حوزه درمان كشور، عنوان كرد: متاسفانه در كشور با معضلی به نام "خود درمانی" مواجه هستیم؛ به گونه ای كه اغلب افراد بدون رجوع به پزشك برای خود دارو تجویز می كنند كه این مساله می تواند برای آنها مشكلاتی تولید كند. همینطور متاسفانه در جامعه جوری جا افتاده كه پزشكی كه داروی كمتری تجویز می كند، بی سواد است. در صورتی كه این مساله به هیچ وجه منطقی نبوده و پایه و اساس صحیحی ندارد، ولی برای پزشكان بویژه در شهرستان ها مشكلات عدیده ای بوجود آورده است.
خسرونیا با اشاره به مطالب مطرح شده در ارتباط با هزینه بالای درمان در كشور كه سبب افزایش آمار افراد زیر خط فقر در جامعه شده، عنوان كرد: این مساله در ارتباط با بیماری های معمول مطرح نیست و تنها درباره بیماری های خاص و صعب العلاج با عنایت به هزینه سرسام آور دارو و درمان آنها صحت دارد.
وی با اشاره به اینكه ۶۰ درصد پزشكان كشور عمومی و ۲۰ درصد آنان متخصصان عفونی، داخلی و اطفال هستند، خاطرنشان كرد: بیشتر بودجه درمانی وزارت بهداشت صرف بیماری های خاص و صعب العلاج می شود، تنها حدود ۱۰ درصد بودجه صرف درمان بیماری های معمول می گردد.
كدام پزشكان شرایط زندگی مطلوب دارند؟
رییس جامعه پزشكان متخصص داخلی با اشاره به آمار فعلی پزشكان در كشور اظهار نمود: هم اكنون حدود ۱۴۰ هزار پزشك در كشور مشغول طبابت هستند كه فقط ۱۰هزار نفر آنان در شرایط خوبی زندگی می كنند. خیلی از آنها برای تامین معاش مشغول به فعالیت مستمر در كشیك های شبانه بیمارستان ها و مراكز درمانی هستند.
وی همینطور با اشاره به صحبت های اخیر دكتر پزشكیان - نماینده مجلس درباره درآمدهای بالای پزشكان، عنوان كرد: كاش ایشان نحوه كسب درآمد ۵۰۰ میلیونی را هم مطرح می كردند، چون الان خیلی از جراحان قلب كشور با وجود فعالیت مستمر درآمد بالایی ندارند.
تنها ۵ درصد پزشكان كشور نجومی بگیر هستند
خسرو نیا افزود: تنها ۵ درصد پزشكان كشور درآمدهای بالا و نجومی دارند كه هم مدارك تحصیلی ارزشمندی داشته و هم سنین بالایی دارند. در كنار این، هنر طبابت را هم به خوبی بلد بوده و اقدامات ارزشمندی در حیطه آموزش و درمان پزشكی كشور از خود به جای گذاشته اند.
پزشكی را به خاطر كسب درآمد انتخاب نكنید
وی با اشاره به اینكه پزشكی امروزه در كشور ما درآمد مناسبی ندارد، به متقاضیان ورود به دانشگاه سفارش كرد كه رشته پزشكی را به خاطر كسب درآمد انتخاب نكنند و اگر واقعا به این رشته علاقمند بوده و در خود توان لازم برای فعالیت در این رشته را می بینند، نسبت به انتخاب رشته پزشكی اقدام نمایند.
۷۰ درصد موارد مطرح شده به نام قصورات پزشكی جزو عوارض بیماری ست
رییس جامعه پزشكان متخصص داخلی با اشاره به مباحث مطرح در جامعه در ارتباط با قصورات پزشكی، خاطرنشان كرد: قصورات پزشكی در زمانی مطرح می گردد كه پزشك به عمد و به خاطر پول و یا بی سوادی به بیمار صدمه برساند. این درحالیست كه بیش از ۷۰ درصد موارد پیش آمده جزو عوارض بیماری و پس از جراحی است كه اغلب مردم نسبت به آن ناآگاهند.
خسرونیا در انتها صحبت هایش با جمع بندی مطالب مطرح شده میزگرد در ارتباط با همكاری پزشكی رایج با طب سنتی و نوین، تعامل این سه طب را مثبت ارزیابی كرد و اظهار داشت: وزارت بهداشت می تواند با تولید كمیته ای متشكل از اساتید و بزرگان هر سه طب، نسبت به شروع این همكاری و تعامل اقدام نماید.
بر اساس گزارش ایسنا، همینطور دكتر حمیدالله افراسیابیان - متخصص طب سنتی در این میزگرد با اشاره به اهمیت همكاری سه نگرش پزشكی سنتی، رایج و نوین، عنوان كرد: در این میزگرد سه نگرش پزشكی در كنار هم قرار گرفته اند كه كار ارزشمندی است؛ چون كه بجای بحث و اختلاف، می توانند با همكاری یكدیگر به ارتقای سلامت جامعه كمك كنند كه این قدم پرارزش و موثری است.
وی با اشاره به وضعیت طب سنتی در كشور با اشاره به اینكه طی سال های اخیر این طب مورد توجه خیلی از كشورها قرار گرفته، عنوان كرد: در سال ۲۰۱۸ حداقل ۱۰ كنفرانس طب سنتی در كشورهای آمریكا، ایتالیا، ژاپن و اسپانیا برگزار شده كه همین مساله اهمیت و قدرت این طب در سطح بین المللی را بیشتر نشان داده است.
وی با اشاره به اهمیت توجه به سرمایه و تجارب گذشتگان در حوزه طب سنتی، اظهار نمود: در گذشته به علت نبود امكانات لازم برای تجزیه علمی، بیشتر اطلاعات و یافته های پزشكی با استفاده از بررسی اجزای خلقت، فرایند تولد و مرگ انسان و بررسی سایر پدیده های طبیعی مبتنی بر چهار عنصر آب، خاك، باد و آتش كسب می شد.
این پزشك متخصص طب سنتی با اشاره به اینكه پایه و اساس طب سنتی در حدود سه تا چهار هزار سال قبل شكل گرفت، اظهار داشت: در گذشته اعتقاد بر این بود كه جهان از چهار عنصر آب، خاك، باد و آتش تشكیل شده است. بر طبق این نگرش بعدها همین اخلاط در وجود انسان هم كشف شد كه پایه خیلی از تشخیص ها و درمان های در رابطه با طب سنتی را تشكیل می دهد.
طب سنتی، طبی مبتنی بر فرایندهای داخلی بدن انسان
وی با اشاره به اینكه سیستم پزشكی سنتی بر پایه تعامل این ۴ خلط بنیان گذاری شده، اظهار داشت: با خروج این اخلاط از تعامل و تعادل بیماری تولید می گردد.
افراسیابیان با اشاره به اینكه این ۴ عنصر نمودارهایی از متابولیسم بدن هستند، عنوان كرد: طب سنتی، طبی مبتنی بر فرایندهای داخلی بدن انسان است. بعنوان نمونه یكی از این فرآیندها، با تولید گرما سبب افزایش متابولیسم در بدن می گردد. برای مثال در طب سنتی سفارش شده كه نباید بیش از اندازه موبایل استفاده شود، چراكه موبایل با القای انرژی به بدن و كبد، حرارت بالایی بوجود آورده و این افزایش حرارت سبب تولید ماده ای به اسم سودا شده كه بسیار خطرناك می باشد. ازاین رو طب سنتی پروسس بیس(فرایند محور) بوده و بروی مكانیزم های متابولیسمی كارمی كند.
تفاوت طب سنتی با مدرن
وی در ارتباط با طب مدرن بعنوان یك طب بر پایه مولكول، اظهار نمود: طب مدرن به بررسی تغییرات بیوشیمی بافت ها پرداخته و طی آن علل بروز بیماری و تغییرات حاصل شده در بافت ها را تجزیه و تحلیل می كند. ازاین رو در طب سنتی اختلالات خلطی عامل بروز بیماری است؛ در صورتی كه در طب مدرن یا به عبارتی نانومدیسین بررسی ملكول، بیوشیمی، فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی، به كشف علل بروز بیماری ها می انجامد.
علل بروز سرطان در طب سنتی
به اعتقاد وی، در طب سنتی افزایش غیرطبیعی گرمای بدن و افت شدید انرژی سبب تولید ماده سودایی و در نهایت بروز تومورها می گردد. همان مباحثی كه در فصل "سرطان" كتاب قانون ابن سینا مطرح گردیده است. در صورتی كه طب جدید، اختلال در كرومزوم ها و در نانو اختلالات بسیار ریزتر در حد ساب مولكول ها (زیر مولكولی) و حتی ریزتر بررسی می گردد.
ضرورت تعامل سه طب سنتی، رایج و آینده
این متخصص طب سنتی با تاكید بر لزوم تعامل سه طب سنتی، رایج و آینده با هدف افزایش كارایی و ایده سازی در حیطه سلامت، خاطرنشان كرد: در حوزه پیشگیری از نظر طب سنتی ۶ عامل وجود دارد كه هم عامل سلامتی و هم عامل بروز بیماریست، این ۶ عامل عبارتند از هوا، خوراكی ها و آُشامیدنی ها، خواب و بیداری، میزان حركت و سكون، چگونگی دفع مواد زائد از بدن و در نهایت اعراض نفسانی و حالت های روحی و روانی. به گونه ای كه برهم خوردن این ۶ عامل سبب بروز بیماری شده و تنظیم آنها یك زندگی سالم را برای انسان رقم می زند.
چگونه تا ۱۲۵ سال عمر كنیم؟
وی در این رابطه از قول حكیم گیلانی مطرح كرد: "چندین عامل ضروری وجود دارد كه اگر رعایت شده و حادثه ای پیش نیاد قول می دهم حداقل تا ۱۲۵ سال یك زندگی سالم خواهید داشت". حكیم گیلانی خودش ۱۳۱ سال عمر كرد. این شش گانه های ضروری امروزه با عنوان لایف استایل(شیوه زندگی) مطرح می گردد.
وی با تشریح این شش عامل ضروری بیان كرد: نخستین عامل هوایی است كه تنفس می نماییم و كیفیت آن در سلامتی و بیماری فرد تاثیر زیادی دارد. دومین عامل غذایی است كه می خوریم كه در این میان میزان، زمان و ترتیب خوردن آشامیدنی ها و خوراكی ها هم در سلامتی فرد اهمیت بالایی دارد.
دكتر افراسیابیان در ادامه با اشاره به خواب و بیداری بعنوان عامل بعدی، عنوان كرد: بعنوان نمونه میزان و ساعت خواب برای مزاج صفرایی بلغمی و سودایی متفاوت می باشد در مزاج صفرایی چهار ساعت خواب ولی برای افراد دموی ۸ ساعت خواب كافی است. "حركت و سكون" هم در كتاب قانون ابن سینا بعنوان یكی دیگر از عوامل موثر بر سلامت فرد مطرح شده تا جایی كه از بین تمامی عوامل ضروری به منظور زندگی سالم و پیشگیری از بروز بیماری ها، ریاضت یا همان ورزش كردن در اولویت است.
وی همینطور نحوه دفع مواد زائد از بدن را یكی دیگر از عوامل ۶ گانه موثر بر سلامتی فرد بیان كرد و اظهار داشت: یكی از مهم ترین دلایل بروز سرطان روده نوع دفع مواد از بدن و یبوست است.
به گفته این متخصص طب سنتی، اعراض نفسانی یا حالت های روحی روانی، استرس یا نگرانی ها، ترس، افسردگی و غم و غصه ازعوامل افزایش سودا یا مواد رسوبی بسیار نامطلوب در بدن بوده كه سبب بروز بیماری می شوند.
علل بروز بیماری و سلامتی بر پایه طب سنتی
دكتر افراسیابیان با تاكید بر اهمیت كنترل این ۶ عامل در بدن انسان، اظهار نمود: بر پایه اصول طب سنتی، اگر این ۶ عامل در بدن كنترل شود، زندگی بسیار سالمی خواهید داشت و اگر از كنترل خارج شوند بیماری بر فرد عارض می گردد.
علل بروز سكته در صبحگاهان
وی با اشاره با لزوم تولید ساختاری برای ارزیابی وضعیت جامعه در شاخص "شیوه زندگی"، عنوان كرد: باید با طراحی ساختاری مشخص و تحت پوشش قرار دادن بخشی از جمعیت جامعه، شیوه زندگی سالم را بررسی و نتایج آن را رصد نماییم. در این صورت می توان مهم ترین دلایل بروز بیماری و سایر عوامل موثر در سلامتی افراد را بررسی و نتایج آن را منتشر نمود. بعنوان نمونه بر پایه طب سنتی، دموی ها از ساعت ۸ تا ۱۰ بامداد نباید ورزش كنند به گونه ای كه بیشتر سكته ها طی این ساعات اتفاق می افتد؛ چراكه دم این افراد بالاست و با افزایش فشار خون سكته و سایر امراض قلبی و عروقی تولید می گردد. این دسته از افراد باید هنگام غروب ورزش كنند. این درحالیست كه امروزه بدون رعایت این اصول تمامی افراد با مزاج های متفاوت در یك زمان یكسان در سالن های ورزشی باهم ورزش می كنند.
وی با اشاره به اینكه تمامی این فاكتورها و شیوه زندگی افراد باید در یك سیستم كنترل شده به صورت بالینی آزمایش شود، خاطرنشان كرد: با آزمایش و پیگیری این اصول بروی جمعیت و بازه زمانی مشخص، می توان بازخوردهای موثر بر آنها را مطالعه و میزان كارایی آن بروی افراد جامعه را تعیین واعمال كرد. پژوهشی كه متاسفانه تا به امروز اجرا نشده است.
اجرای طرح كنترل شیوه زندگی افراد توسط متولیان طب سنتی
افراسیابیان اجرای طرح كنترل شیوه زندگی افراد توسط متولیان طب سنتی جامعه را یك لزوم دانست و افزود: شیوه زندگی و بعنوان نمونه تنوع غذایی افراد از مباحث مهم و جالبی است كه نیازمند كنترل گسترده و تخصیص بودجه لازم است و امیدواریم در آینده نزدیك اجرایی شود.
وی در بخش دیگری از این میزگرد تصریح كرد: اینكه بگوییم طب سنتی موجودی است كه از باستان آمده و در دنیای امروز از پس هیچ كاری بر نمی آید، یا اینكه فقط برای سفارش های غذایی كاربرد داشته و در مورد بیماری هایی مثل آلزایمر كارایی ندارد، گفته صحیحی نیست. در طب سنتی حدود ۲هزار بیماری به صورت تفصیلی توضیح داده شده، در بخش تحلیل مغز كتاب ابن سینا علل تحلیل مغز و بحث آلزایمر وهمچنین عوامل موثر بر تقویت مغز و سایر مباحث مرتبط به خوبی تشریح شده كه بسیار پرارزش است. البته این را هم قبول داریم كه نانوتكنولوژی و نانومدیسین علوم جدیدی هستند كه اخیرا كشف شده و دارای قدرت و ارزش بسیار بالایی در حیطه سلامت هستند.
ضرورت انجام پژوهش و تحقیقات بیشتر در حوزه طب سنتی
وی با تاكید بر لزوم انجام پژوهش و تحقیقات بیشتر در حوزه طب سنتی، عنوان كرد: سالانه ده ها كنفرانس علمی با عنوان Traditional Medicine (طب سنتی) در كشورهایی همچون آمریكا، اسپانیا، ایتالیا و سایر كشورها برگزار می گردد كه همین امر نشان دهنده اهمیت آن است.
نانومدیسین اندیشه ای علمی برایپیشگیری از بیماری ها
وی با اشاره به اینكه نانومدیسین یك اندیشه علمی برای پیش بینی و پیشگیری از بیماری هاست، عنوان كرد: در طب سنتی ایده ها و روش های خاصی برای درمان بیماری ها وجود دارد، بعنوان نمونه روش هایی برای درمان ناباروری مردان وجود دارد كه طی آن تعداد و درصد حركت اسپرم را تا میزان مطلوبی بالا می برد. ازاین رو نكته با اهمیت در كنار هم بودن و همكاری و تعامل پزشكی سنتی و نوین برای جذب ایده های جدید و كشف روش های نوین برای پیشگیری و درمان بیماری هاست.
پارادایم های طب سنتی هم می توانند ایده پردازی كنند
وی با اشاره به مطرح شدن سال های ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۰ بعنوان دوره استراتژی طب سنتی توسط سازمان بهداشت جهانی، عنوان كرد: اگر واقعا طب سنتی، طب كهنی است كه از پس كاری برنمی آید، چرا سازمان بهداشت جهانی برای آن كتاب چاپ كرده و كنفرانس های متعددی در این رابطه برگزار می نماید. ازاین رو با كمال احترام برای اساتید طب معاصر و نوین، معتقدم كه پارادایم های طب سنتی هم می تواند در كنار پزشكی های دیگر ایده پردازی كند.
وی با اشاره به اینكه طب سنتی ایران امسال بعنوان مسئول طب سنتی در جهان معرفی شده، اظهار نمود: در طب سنتی هم همانند پزشكی رایج و نوین تحقیقات و پژوهش های متنوعی اجرا می شود، بعنوان نمونه در زمینه بیماری"ام اس" مقالات خوبی در طب سنتی ارائه شده ولی هنوز كمبودهای زیادی در این زمینه وجود دارد.
افراسیابیان با اشاره به اینكه اثبات ادعاهای طب سنتی در حوزه آزمایش های بالینی یك لزوم است، عنوان كرد: طب سنتی ایران در این راستا به صورت فردی اقدامات مطلوبی انجام داده، مثلا خود بنده چندین مقاله بین المللی در زمینه بیماری های معده، كبد، ام اس، بازسازی كلاژن پوست و سایر زمینه ها در مجلات معتبر بین المللی به چاپ رسانده ام. با این وجود تولید ساختاری مشخص برای تجمیع و تقویت این فعالیت ها توسط متولی طب سنتی در كشور یك لزوم است.
طب سنتی با طب رایج خصومتی ندارد
این متخصص طب سنتی با اشاره به اینكه طب سنتی با طب رایج خصومتی ندارد، مطرح كرد: طب سنتی در حوزه فعالیت خود ایده های ارزشمندی دارد كه تنها نیازمند فضایی برای ورود این ایده ها به بخش تحقیقات بالینی و تبدیل به داروست.
وی با اشاره به جایگاه طب سنتی در عرصه بین المللی، عنوان كرد: در اغلب كشورهای توسعه یافته برای تحصیل در رشته طب سنتی باید دوره پزشكی عمومی را به اتمام رسانده و برای پذیرش در این رشته در آزمون ورودی دانشگاه ها شركت كرد. این مساله در ایران هم اجرا شده كه نشان دهنده اهمیت و جایگاه طب سنتی است.
بستر تعامل طب سنتی و رایج و پزشكی نوین فراهم شود
افراسیابیان با اشاره به اینكه باید بستر تعامل و همكاری طب سنتی و رایج و همینطور پزشكی نوین در كشور فراهم گردد، اظهار داشت: زمینه لازم این همكاری از لحاظ بودجه ای و امكانات علمی باید فراهم گردد تا بتوان با تعامل و همكاری اساتید هر سه حیطه پزشكی، ایده ها را مطرح و به ثمر رساند.
وی در بخش دیگری از این میزگرد با اشاره به اینكه پزشكی ایران بسیار پیشرفته بوده و در سطح بین المللی معتبر است، عنوان كرد: امیدوارم بتوان با همكاری سایر صاحبنظران به ترویج علمی و آكادمیك طب سنتی كمك كرد؛ چراكه هم ارزان تر است و هم مواد اولیه لازم برای درمان در طب سنتی در داخل كشور فراهم است.
ابراز تاسف نسبت به وجود سودجویی ها از طب سنتی
وی با ابراز تاسف نسبت به وجود بعضی از سودجویی ها در طب سنتی، عنوان كرد: متاسفانه بعضی از افراد سودجو با استفاده از نام طب سنتی درمان های غیرعلمی را در جامعه رواج داده اند كه كنترل این مساله نیازمند توجه بیشتر وزارت بهداشت و متولیان این امر است. البته در این راستا اقداماتی انجام شده كه تولید دوره های آكادمیك طب سنتی در دانشگاه ها از مهم ترین آنهاست؛ چراكه با رشد علمی طب سنتی این بازار غیرمجاز محدود شده و شرایط فعلی، چهارچوب علمی و درستی پیدا می كند.
نكات مشترك طب سنتی با پزشكی نوین
وی با اشاره به بعضی از نكات مشترك طب سنتی با پزشكی نوین، اظهار نمود: بعنوان نمونه در طب سنتی مساله ای داریم با عنوان "مبدرق ها" كه در زمینه بدرقه دارو تا محل درمان در بدن كارایی دارد. در همین رابطه در نانو مدیسین هم مشابه این مبدرق ها وجود دارد با این تفاوت كه بسیار دقیقتر بوده و تاثیر درمانی خویش را دقیقا در محل مورد نظر به جای می گذارد. ازاین رو استفاده از مبدرق های طب سنتی در حوزه نانو ایده بسیار مناسبی ست كه تحقق آن به ارتقای كارایی پزشكی در هر دو طب می انجامد.
ارتباط بین نبض بیمار با بیماری؛ هنر بزرگ طب سنتی
افراسیابیان همینطور با اشاره به یافته های طب سنتی در حیطه تشخیص، بیان كرد: بعد از تولید طب یونان، مبحث تشخیص پزشكی تجربی شد، به عبارت دیگر بر پایه كتب جدید "آزمایش ها و معاینات فیزیكی"، تشخیص های علمی پزشكی از زمان طب یونان باستان افزوده شد. به گونه ای كه در طب سنتی برای تشخیص بیماری و اختلالات ارگانیك از موی سر تا نوك پا معاینه می گردد. بعنوان نمونه كشف ارتباط بین نبض بیمار با بیماری، هنر بزرگی است كه در طب سنتی برای تشخیص استفاده می گردد. از این روش می توان برای تشخیص كلیه بیماری ها از كبد و قلب گرفته تا سایر اختلالات بهره مند شد.
وی در بخشی از این میزگرد با اشاره به توانمندی های خاص حكیم ابوعلی سینا بعنوان اعجوبه تشخیص بالینی، عنوان كرد: هم اكنون بنده كتاب قانون ابن سینا را در بعضی از كشورها تدریس می كنم كه بر همین مبنا از اروپا نشان علمی دریافت كرده ام. در این كتاب تمام مباحث مربوط به معاینات بالینی به صورت مشروح بیان شده، از نگاه كردن به زبان و چشم گرفته تا بررسی نبض و آزمایش مدفوع و ادرار كه تمام این ها به تشخیص دقیق بیماری ها كمك می نماید.
این متخصص طب سنتی در انتها با اشاره به اینكه تعامل طب سنتی و طب رایج به تشخیص و درمان خیلی از بیماری ها كمك می نماید، عنوان كرد: بعنوان نمونه در طب سنتی با بررسی نبض فرد به بعضی از مشكلات و اختلالات كبدی بیمار پی برده و برای اطمینان بیشتر وی را به طب و تشخیص رایج یعنی سونوگرافی ارجاع می دهیم. ازاین رو تعامل متخصصان مختلف و تركیب علوم بسیار با ارزش است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب