دهه شصتی ها از پیرشدن می ترسند!
به گزارش آروما، اخطار می دهند: انفجار جمعیت سالمندی در راه می باشد. تعداد بالای متولدان دهه ۶۰ هراس آور شده است؛ اشخاصی که کوچک ترینشان ۳۵ سال دارد و حالا تبدیل به بحران جمعیتی شده اند بدون این که برنامه ای برای دوران سالمندی آنها در دست باشد. متولدان ۶۰ تا ۶۵ خودشان را در آستانه ورود به سالمندی می دانند. «سالمندی مان مبهم، غمگین و نگران کننده است»؛ این خلاصه حرف های متولدان دهه 60 ب است.
به گزارش آروما به نقل از خبر آنلاین روزنامه شرق نوشت: آنها می گویند شرایط طوری است که نمی توانند تصویر زیبایی از آینده سالمندی شان ترسیم کنند.
افرادی که میان سالهای ۶۰ تا ۶۳، ۶۴ به دنیا آمده اند، خاطرات تیره و روشنی از جنگ دهه ۶۰ داشتند و حالا به مجموعه خاطراتشان جنگ ۱۲روزه هم اضافه شده است. گروهی هم که در همان دوره به مدرسه رفته اند، تا سال ها پس از آن شعار تلخ «فرزند بیشتر زندگی بهتر» که روی در و دیوار شهر نقاشی شده بود را خوب زندگی کردند؛ مدارس پرجمعیت سهم شان بود، نوبت دانشگاه شان که رسید، دعوا بر سر صندلی بود، حتی اشتغال و ازدواجشان هم به کلافی درهم پیچیده تبدیل شد.
حالا اما این نسل پرجمعیت در آستانه رسیدن به میانسالی و در مرحله ای از حیاتش قرار گرفته که برمبنای استانداردهای جهانی باید از یک زندگی ثابت و امن برخوردار باشد، با این وجود خیلی از آنها هنوز هم در دفترچه های استخدامی به دنبال گمگشته ای به نام «کار» هستند و به سبب فقدان امنیت شغلی و وضعیت اقتصادی نابسامان، امکانی برای تشکیل زندگی نداشته و ندارند.
در چنین شرایطی احمد دلبری، رییس انجمن علمی سالمندان ایران نسبت به روند پرشتاب سالمندی جمعیت کشور اخطار داده و گفته است که از سال ۱۴۳۰ از هر سه ایرانی، یک نفر بالای ۶۰ سال خواهد بود و جمعیت سالمندان کشور از ۹ میلیون نفر فعلی به بیشتر از ۲۷ میلیون نفر خواهد رسید.
همه این اعداد تصویری از دوران سالمندی دهه شصتی ها ارائه می کند و تأکیدی بر لزوم تمهید زمینه های لازم توسط مسؤلان برای تامین حداقل یک سالمندی آرام برای این نسل است. با این وجود یک جمعیت شناس به «شرق» توضیح می دهد که ساختار مدیریتی کشور حتی برای سالمندی این نسل هم برنامه مدونی ندارد چه رسد برای ۲۰ سال دیگر.
ترس جمعی دهه شصتی ها از پیری
«پیام» پس از سال ها کار و فعالیت در رسانه، با فقدان امنیت شغلی و درآمد ثابت روبه رو شده است. او می گوید: «در حال حاضر بصورت آزاد تولید محتوا می کنم و متاسفانه درآمد ماهانه ام در 37 سالگی فقط به اندازه کف دستمزد درنظر گرفته شده قانون کار است. شاید فقط بخت من در اینروزها آنست که بابت سقف بالای سرم مشکلی ندارم و اجاره نمی پردازم، با این وجود آینده برایم مبهم است. واقعیت این است که بارها از خودم پرسیده ام که آیا مایل هستم به سالمندی برسم یا نه؟ برای اینکه با عنایت به وضعیت موجود، سالمندی چالش های زیادی به دنبال دارد و از جانب دیگر تغییری هم در روندهای موجود و برای بهبود شرایط نمی بینم. وقتی با دوستانم صحبت می کنم متوجه می شوم که خیلی از آنها هم تمایلی به رسیدن به سن پیری ندارند و دوست دارند زندگی زودتر به اتمام برسد.
به نظر می رسد که ما دهه شصتی ها گرفتار یک ترس جمعی نسبت به این دوره از زندگی مان هستیم». او نبود رفاه و معیشت مناسب را همچون مواردی می داند که علاقه به ادامه زیستن را برای دهه شصتی ها کم رنگ کرده است: «مجردم و یکی از نگرانی هایم تنهاماندن در دوره سالمندی است. با عنایت به وضع درآمد و اشتغال، توان ازدواج و تشکیل خانواده ندارم، ازاین رو به احتمال زیاد فرزندی نخواهم داشت که در دوران سالمندی به او تکیه کنم. به لحاظ درمانی هم بعید است پوشش بیمه ای بتواند در آن سال ها حمایت لازم را از سالمندان داشته باشد کمااینکه همین الان هم تعدادی از خدمات درمانی جزئی بصورت تدریجی از پوشش بیمه خارج شده اند». پیام، شکاف نسلی میان سالمندان دهه شصتی و جوانان دوره سالمندی اش را قابل توجه می داند؛ موضوعی که دهه شصتی ها را بابت جایگاه اجتماعی دوران سالمندی نگران می کند: «نگران وضعیت خودمان در سالمندی هستم. هیچ برنامه ای برای ما ندارند، در چنین شرایطی حتی اگر خود فرد هم برای آینده و دوران سالمندی اش برنامه ریزی کند، فایده چندانی ندارد».
نمی خواهم سالمند شوم
«خورشید» پس از فوت والدینش همراه با خواهرش در خانه پدری زندگی می کند. رشته تخصصی او «موشن گرافیک» است، اما همه تحصیل و تلاش وی در سالهای جوانی هم نتوانسته زمینه رفاه و امنیتش را فراهم آورد. او برای «شرق» روایت می کند: «ثبات شغلی و درآمد ثابت ندارم. هرازگاهی بصورت پروژه ای فعالیت می کنم اما کارفرماها معمولاً یا پول نمی دهند، یا پول کمی می دهند یا آن قدر دیر حقوقم را پرداخت می کنند که زحماتم هدر می رود». از آنجا که خورشید ازدواج نکرده زیر پوشش بیمه و حقوق پدرش قرار دارد: «حقوق پدرم زیاد نیست و بموقع هم پرداخت نمی گردد. بیمه هم فایده ای ندارد و با عنایت به قوانینی که هر روز جدید می شوند در عمل نمی توانم از آن استفاده کنم». وی در 43سالگی از خستگی های زودرسی می گوید که گریبانش را گرفته است: «از این همه فشار و ناامنی خسته شده ام. همین حالا هم آن قدر استرس دارم که دوست ندارم به سالمندی مبهمی که در پیش دارم فکر کنم. هم اکنون بجای داشتن یک زندگی امن و مستقل ناچارم با خواهری زندگی کنم که به سبب تفاوت سنی 9ساله در دنیایی دیگر زندگی می کند و این مساله توان فرساست. تنها آرزویم این است که به پیری نرسم و هرچه سریعتر این زندگی تمام شود، برای اینکه از پیری، بیماری و ناتوان شدن در تنهایی به شدت می ترسم».
برای پیری ام پول پس انداز می کنم
«ریحانه» کسب وکار شخصی خودش را دارد و بصورت خویش فرما زیر پوشش بیمه است. او از حالا که فقط 37 سال دارد، به فکر دوران سالمندی است و برای آن روزها پول پس انداز می کند. ریحانه به «شرق» می گوید: «ما نسل تنهایی هستیم و با عنایت به شرایط فعلی جامعه و خودم فکر می کنم که نسل ما آینده غمگینی خواهد داشت. حتی اگر ازدواج کنم بعید است فرزندی به دنیا بیاورم». او ادامه می دهد: «خواهر و برادرم فاصله سنی زیادی با من دارند، برادرم 15 سال از من بزرگ تر است و اگر من به سن سالمندی برسم، خواهر و برادرهایم باز هم از من پیرتر خواهند بود و توان مراقبت از من را نخواهند داشت؛ البته اگر آن زمان در قید حیات باشند. پس من ناچارم پول پس انداز کنم تا در آینده بتوانم در یک خانه سالمندان خوب با خدمات استاندارد ساکن شوم؛ کاری که چندسالی است آغاز کرده ام. من از همین حالا می دانم که روی هیچ فرد دیگری برای روزهای پیری نمی توانم حساب کنم».
خانه های سالمندان شلوغ می شود
«حسین» طراح گرافیک است و بصورت آزاد کار می کند: «25 سال است کار می کنم اما به سبب این که جایی را نداشتم که برایم بیمه رد کنند، فقط 14 سال سابقه بیمه دارم. یعنی اگر شرایط به همین منوال بگذرد، برای گرفتن حقوق بازنشستگی باید تا 63سالگی کار کنم. درآمدم بگونه ای است که فقط می توانم برای افزایش رهن خانه ام در هر سال، پولی کنار بگذارم و نمی توانم برای آینده ام پس انداز کنم». او به «شرق» می گوید که هیچ تصوری از آینده ندارد و همین که بتواند برای فردایش برنامه ریزی کند احساس موفقیت می کند: «با خودم فکر می کنم وقتی در 43سالگی به انواع دردهای استخوانی و مفاصل دچارم، در هفتمین دهه زندگی ام مقرر است با چه دردهایی مواجه شوم و چه طور زندگی کنم. این که آیا در دوره سالمندی مستمری بازنشستگی ام کفاف زندگی ام را می دهد و سقفی بالای سرم خواهم داشت یا نه، برای من سؤالی بی جواب است». حسین اعتقاد دارد با ادامه همین روند احتمالاً باید تا آخرین لحظه زندگی اش کار کند البته اگر در آن زمان کاری برایش باشد: «10 سال پیش متارکه کردم و فرزندی ندارم، به نظر من و خیلی از دوستانم وقتی دوره سالمندی نسل ما از راه برسد، خانه سالمندان به شدت رونق می گیرد و ما برای تامین حداقل نیازهای زندگی مان تا لحظه مرگ باید همه درآمدمان را صرف هزینه های این مراکز کنیم».
«مهدیه» نزدیک به دو دهه است که در دانشگاه و در حوزه تئاتر تدریس می کند، البته بصورت حق التدریس. بااین همه، در 45 سالگی نه شغل و درآمد ثابتی دارد و نه پس اندازی. مهدیه برای «شرق» تعریف می کند: «مبلغی که بابت حق التدریس به من پرداخت می شود، ساعتی 40 هزار تومان است. همه دستمزدم اما در آخر سال پرداخت می شود که معمولاً از سه یا چهار میلیون تومان بیشتر نیست. بابت باقی فعالیتهای هنری ام هم به درآمدی نرسیده ام. با عنایت به این شرایط تا چند سال پیش بیمه نداشتم تا این که بالاخره از راه صندوق اعتباری هنر متعلق به وزارت ارشاد، توانستم خودم را بیمه کنم، بیمه ای فاقد حقوق بیکاری و ازکارافتادگی، با این وصف طبیعی است که در زمان بازنشستگی هم مستمری ام کف حقوق وزارت کار خواهد بود. یعنی مبلغی کمتر از درآمد کارگران روزمزد». او هم اکنون با والدین سالمندش زندگی می کند: «پدرم دچار سرطان است، برای پرداخت هزینه های درمانی، خانه ای را که داشت، فروختیم. ازاین رو در آینده پشتوانه مالی خانوادگی برای یک زیست امن را نخواهم داشت. از جانب دیگر شرایط ازدواج هم مهیا نیست و اگر ازدواج کنم فرزندی نخواهم داشت که از ما در پیری مراقبت کند، درست برعکس نسل ما که هوای والدین را دارد». بگفته مهدیه، به سبب بیمه دیرهنگام، مستمری دوره بازنشستگی اش کفاف کرایه یک خانه کوچک را هم نمی دهد.
حتی پول خرید قبر ندارم
مهدیه از بی برنامگی دولت برای دفاع از سالمندان دهه 60 و شکاف طبقاتی که حتی سالمندی را هم تحت تأثیر قرار می دهد، می گوید: «در حال حاضر خانه های سالمندان با خدمات استاندارد اغلب متعلق به قشر مرفه است. اما اگر بازنشسته شوم توان پرداخت هزینه های پرستار در منزل یا حتی یک خانه سالمندان مناسب را ندارم. فکر کنید، هم اکنون باید چند سال کار کنم تا بتوانم فقط یکی از دندان هایم را درست کنم. به این علت هم فکرکردن به شرایط سالمندی و حتی ترس از آن برایم مضحک است». او ادامه می دهد: «نسل ما برای تغییر و پیشرفت کیفیت زندگی خودش و جامعه تلاش کرد، با این وجود نتیجه ای به دست نیاورد. ما همین الان با دردهای دوران سالمندی مان دست به گریبانیم. فکر می کنم اگر همین حالا مرگم از راه برسد، توان خرید قبر را هم ندارم. وقتی در میانسالی محروم از حداقل ها هستم، اساسا دورنمای زیبایی از دوران پیری ندارم».
«رها» 40 ساله است و از نظر درآمدی وضعیت ثابتی ندارد. یک ماه حقوق دارد و یک ماه نه. گاهی اضافه حقوق می گیرد و ماه دیگر خبری از آن نیست. او به «شرق» می گوید: «با این شرایط درآمدی، باید هر سال پولی را برای رهن خانه کنار بگذارم. از جانب دیگر مخارج درمانی مادر سالمندم هم بر عهده من است، درحالی که توان تامین هزینه های درمانی ضروری و معاینه های سالانه ام را ندارم. مسلما دردهای درمان نشده امروزم در دوران سالمندی تشدید شده و ناتوان ترم می کند». به باور رها، متولدان دهه 60، جز دوستانشان هیچ کس را ندارند و جامعه بستر موردنیاز برای مراقبت از آنها در دوران سالمندی را فراهم ننموده و برنامه ای هم برای این مساله ندارد. او دوره سالمندی نسل خودش را نه فجیع که غمگین توصیف می کند: «مسئولان باید از همین حالا که فرصت دارند به فکر 30 سال دیگر که نسل ما پیر می شود باشند نه این که تازه 30 سال دیگر به این مساله فکر کنند. دهه شصتی ها در همه مراحل زندگی از تحصیل تا اشتغال و ازدواج با بحران مواجه بوده اند، حداقل بگذارید دوران سالمندی مان در آرامش و رفاه باشد و از همین حالا زمینه های موردنیاز برای آن زمان را فراهم کنند».
ترس از فقر در سالمندی
«پرهام» ۴۱ ساله، کارمند روابط عمومی یک سازمان خصوصی است که بیمه شده و حقوق متوسطی دارد: «با این که 41 ساله ام، اما بازهم با خانواده زندگی می کنم. البته فعلا مشکلی بابت مسکن و اجاره خانه ندارم اما با عنایت به شرایط درآمدی و هزینه های ضروری زندگی در عمل ناچار شده ام پس اندازکردن برای آینده را کنار بگذارم. مهم ترین کابوسم فقر در این دوران است. می ترسم نظام تامین اجتماعی تقریباً ورشکسته ما، در دوران سالمندی نسل ما چنان به خشک سالی برسد که میزان مستمری که پرداخت می کند کفاف ادامه زندگی مان را ندهد».
تصویر او از آینده، حضور دهه شصتی های سالمند در خانه های سالمندان بصورت گروهی است: «مستمری و عایدی ما در آن دوران به جیب مدیران این مراکز می رود، البته اگر عایدی ما کفاف هزینه های چنین مراکزی را بدهد. نکته مبهم دیگر برای من این است که با عنایت به شرایط فعلی کشور مانند بحران انرژی و تغییرات اقلیمی و... آیا این مراکز می توانند شرایط زیستی مناسبی را برای ما سالمندان آینده فراهم کنند؟ فکر می کنم در آینده نسل تنها مانده دهه 60 در همین خانه های سالمندان و در کنار هم این تنهایی را پر می کند تا آن زمان که لحظه مرگ برسد».
نگران تنهایی دوران سالمندی
«بهار» گرافیست است و 16 سال در این زمینه فعالیت نموده اما وضعیت شغلی ثابتی ندارد. او به «شرق» می گوید پرداخت حق بیمه اش بصورت کامل بر عهده خودش است و کارفرما در این زمینه نقشی ندارد: «از نظر مسکن مشکلی ندارم و فعلا درآمدم کفاف زندگی مجردی ام را می دهد اما به سبب فقدان ثبات شغلی معین نیست این وضع درآمدی تا چه زمانی ادامه داشته باشد». مهم ترین ترس «بهار»، تنها ماندن در دوران سالمندی است: «مهم ترین دغدغه ام داشتن یک همدم خوب در دوران سالمندی است. من 43 ساله هستم. ازدواج نکرده ام و در صورت ازدواج هم اساسا فرزندی نخواهم داشت. با این وجود یک امید هم دارم. ما دهه شصتی ها یاد گرفته ایم که از دوستان خود مراقبت و تنهایی مان را در کنار هم پر نماییم. به نظرم می توانیم در دوران سالمندی هم هوای یکدیگر را داشته باشیم. بطورمثال خانه اشتراکی با دوستان در دوران سالمندی نظر جالبی بود که دوست مادرم بیان نمود. اما این نوع گذران سالمندی هم احتیاج به این دارد که افراد به لحاظ مالی و توان جسمی و روحی در شرایط نسبتا برابری باشند تا بتوانند هزینه های زندگی را بصورت مساوی بپردازند».
انفجار جمعیت سالمندی در راه است
نگرانی های متولدان دهه ۶۰ از دوران پیری و سالمندی در شرایطیست که بگفته علی پژهان، جمعیت شناس و استاد دانشگاه، افزایش تعداد سالمندان واقعیتی انکارناپذیر است اما نکته اینجاست که هیچ برنامه ای برای این افراد وجود ندارد.
او به «شرق» می گوید: «سالمندی نه تنها ساختارهای اجتماعی و اقتصادی کشور را تحت تأثیر قرار می دهد، بلکه نیازمند بازبینی در نگرش ها و سیاستهای مربوط به سالمندان است. حقوق این گروه باید تضمین شده و از زندگی سالم و با عزت، مشارکت فعال در جامعه، دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی مناسب و برخورداری از امنیت اقتصادی و اجتماعی برخوردار باشند». او با اشاره به این که در سال ۲۰۵۰ بالاتر از دو میلیارد سالمند در جهان خواهیم داشت، ادامه می دهد: «بخشی از این جمعیت در ایران خواهد بود که بار سنگینی را بر دوش سیستم های بهداشتی و درمانی می گذارد. بر طبق آمارها در سال 9۵ حدود ۹.۳ درصد جمعیت ایران سالمند بود، درحالی که در سال ۱۴۳۰ تقریباً نزدیک ۲۰ درصد جمعیت کشورمان سالمند می شود. هم اکنون در کشور ما بصورت میانگین هر هشت نفر از جامعه با کار و فعالیت خود خرج یک سالمند را از راه نظام تامین اجتماعی پرداخت می کنند، اما در سال 2050 هر سه نفر باید هزینه یک سالمند را تامین کنند که بار مالی سنگینی را بر جامعه تحمیل می کند». این جمعیت شناس تاکید می کند شفاف سازی آمارها برای بیدارکردن مسؤلان است تا از همین حالا برای مراقبت از جمعیت بالای سالمندان در 30 سال آینده برنامه ریزی کنند: «آمارها نشان داده است که یک انفجار جمعیت سالمندی فرا می رسد. کاهش سریع پیری جمعیت تهدیدی بزرگ برای اقتصاد، بازارهای کار و سیستم های رفاه اجتماعی است. متولدان دهه 60، بصورت متوسط 35 سال از عمرشان رفته است. اما دولت برنامه مدونی برای ۲۰ سال آینده این نسل ندارد». با این وجود او اعتقاد دارد دولت هنوز فرصت فراهم کردن آرامش برای 20 سال آینده دهه شصتی ها را دارد: «اگر این نسل، امروز اشتغال پایدار و درآمد بالایی نداشته باشد، در دوره سالمندی باید «کاسه گدایی» به دست بگیرد و فقر را تجربه کند. در آینده سرزمین ما سرزمین پدربزرگ ها و مادربزرگ ها خواهد بود. اما دولت با بهره گیری از تجربه کشوری مانند ژاپن می توانند از این پدیده یک فرصت بسازد».
منبع: آروما
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب